رژیم غذایی بیماران دیابتی

رژیم غذایی بیماران دیابتی | دیابت یا بیماری قند یک اختلال در سوخت و ساز بدن است، که عواملی مانند، عوامل ژنتیکی و محیطی، در بروز آن نقش دارند. بیماری دیابت از جمله بیماری ‌هایی است که به طور مستقیم با وضعیت تغذیه ‌ای فرد مبتلا مرتبط است. به همین جهت رعایت یک برنامه و رژیم غذایی مناسب می ‌تواند در بهبود وضعیت قند خون این بیماران موثر باشد.

جالب است بدانید که هر 30 ثانیه در دنیا، یک نفر بر اثر زخم دیابت یک اندام تحتانی را از دست می دهد چرا که دیابت و زخم یک ترکیب خطرناک است، یک زخم کوچک پا در افراد دیابتی اگر به درستی درمان نشود می تواند منجر به قطع عضو شود و بسیاری از این قطع عضوها به راحتی قابل پیشگیری است.

رژیم غذایی

به همین جهت اولین قدم در کنترل دیابت، تغذیه صحیح است، اگر با یک رژیم متعادل به وزن مناسب برسید از افزایش قند خون جلوگیری می کنید. بخاطر داشته باشید که رژیم غذایی، ورزش، کنترل وزن و در صورت نیاز داروها از روش های اصلی کنترل دیابت هستند. هورمون انسولین در لوزالمعده ساخته می شود و کمک می کند سلول ها از گلوکز بدن برای سوخت و ساز استفاده کنند. اگر به هر دلیلی انسولین تولید نشود و یا مقدار آن کاهش یابد سلول های بدن نمی توانند از قند خون استفاده کنند و فرد به دیابت مبتلا می شود.
تیم متخصص من و رژیم سعی دارند که در این مقاله ابتدا شما را با انواع دیابت آشنا کرده سپس برخی از اطلاعات لازم درباره برنامه غذایی مخصوص بیماران دیابتی و مواد غذایی که لازم است آن ها مصرف کنند را در اختیار شما عزیزان قرار می دهند. اگر شما نیز از بیماری دیابت رنج می برید، می توانید زیر نظر پزشک متخصص خود از این دستور العمل ها برای بهبود سلامت و سبک زندگی تان استفاده کنید.

تغذیه بیماران دیابتی و انواع دیابت

دیابت به سه نوع تقسیم می شود:

1. دیابت نوع یک که در افراد جوان و کودکان در اثر یک اشتباه در سیستم ایمنی و یا بیماری های ویروسی که سبب تخریب سلول های لوزالمعده می شود به وجود می آید.
2. دیابت نوع دو زمانی اتفاق می افتد که پانکراس به اندازه کافی انسولین ترشح نکند و یا انسولین به خوبی کار خودش را انجام ندهد و یا هر دو مشکل وجود داشته باشد. اضافه وزن هم می تواند منجر به دیابت نوع دوم شود.
3. نوع سوم دیابت با نام دیابت حاملگی شناخته می شود. این نوع از دیابت در دوران بارداری در برخی از زنان به علت تغییرات هورمونی در این دوران ایجاد می شود که از کارکرد انسولین به درستی جلوگیری می کند، لذا این زنان معمولا نیاز به گرفتن انسولین پیدا می کنند. البته این وضعیت پس از تولد کودک ممکن است حل شود.

چند توصیه مهم درباره تغذیه بیماران دیابتی

• کنترل وزن

متاسفانه اکثر بیماران دیابتی دچار اضافه وزن یا چاقی هستند. با در نظر گرفتن این مشکل، توصیه می ‌شود جهت کنترل وزن خود، از رژیم‌ های کاهش وزن بهره مند شوند، همچنین فعالیت های فیزیکی را در برنامه روزانه خود بگنجانند. کاهش وزن در بیماران به کنترل قند خون آنان کمک می ‌کند. فراموش نکنید که پیش از شروع هرگونه برنامه ورزشی حتما با پزشک معالج و یا کارشناس تغذیه خود مشورت کنید

• مراجعه به متخصص تغذیه و یا دریافت رژیم های آنلاین معتبر

معمولا بیمارانی که قند خون آنان دچار نوسان شده است، از سوی پزشک معالج خود به یک کارشناس و یا متخصص تغذیه معرفی می ‌شوند و متخصص با توجه به وضعیت فرد، رژیم غذایی مناسبی در اختیار وی قرار می ‌دهد. تنظیم رژیم غذایی توسط متخصص تغذیه به همه بیماران دیابتی توصیه می ‌شود. همانطور که در ابتدای مطلب به آن اشاره شد، سایت من و رژیم می تواند با همکاری متخصص تغذیه و پزشک شما، برنامه غذایی متعادلی را در اختیارتان قرار دهد.

در حقیقت دریافت یک رژیم غذایی متعادل برای تمام افراد و خصوصا بیماران دیابتی لازم و ضروری است. اما رژیم غذایی متعادل چیست؟ در یک رژیم متعادل از تمام گروه‌ های غذایی به مقدار مناسب استفاده شده و هیچ گروهی حذف نمی‌ گردد.

• افزایش تعداد و کاهش حجم وعده‌ ها

دیابت حالتی است که در آن بدن بیمار نمی ‌تواند سطح گلوکز یا قند خون را که سوخت اصلی بدن است، تنظیم کند. به همین علت یکی از مهم ترین نکات در برنامه رژیمی فرد این است که مقدار قند ورودی به بدن بیمار کنترل شود. برای رسیدن به این هدف بهتر است در طول روز سه وعده غذایی اصلی و سه میان وعده متعادل مصرف کنید (البته این تعداد به وضعیت قند خون تان بستگی دارد) و هیچ وعده غذایی اصلی را حذف نکنید. تعداد و حجم وعده‌ ها باید بر اساس وضعیت قند خون و کالری مورد نیاز بیمار تنظیم شود.

رژیم غذایی

مواد غذایی مناسب برای رژیم غذایی بیماران دیابتی

در این قسمت از مقاله، به اجزای اصلی یک رژیم غذایی پرداخته و بهترین انتخاب‌ ها برای بیماران دیابتی را در هر گروه غذایی مورد بررسی قرار می‌ دهیم. شایان ذکر است که مصرف این مواد غذایی توسط بیماران دیابتی توصیه می شود، اما بهتر است پیش از آن با پزشک خود مشورت کرده و از مقدار مصرف آن ها آگاه شوید.

• سبزیجات:

سبزیجات سرشار از فیبر و انواع ویتامین‌ ها هستند که به کنترل چربی و قند موجود در خون کمک می ‌کند. همچنین در مطالعات اخیر پژوهشگران تاثیر مثبت بعضی سبزیجات مانند بامیه در کاهش قند خون افراد دیابتی ثابت کرده اند. سعی کنید در وعده‌ های غذایی خود از انواع سبزیجات مثل خیار، انواع کلم، کاهو، فلفل دلمه ‌ای، قارچ، گوجه فرنگی و… استفاده کنید. برای مثال سعی کنید در کنار وعده‌ های ناهار و شام خود یک بشقاب متوسط سالاد و یا مقداری سبزیجات پخته مصرف کنید

• پروتئین‌ های سالم را فراموش نکنید:

از بین منابع غنی از پروتئین، بهترین انتخاب برای بیماران دیابتی گوشت ‌های حاوی چربی اشباع (دنبه) کمتر مانند ماهی و انواع پرندگان و مغزهای بدون نمک مانند گردو، بادام، فندق و… می‌ باشند، اما شما با مشورت پزشک، می ‌توانید از گوشت‌ های دارای چربی بیشتر نیز برای ایجاد تنوع در برنامه غذایی استفاده کنید. علاوه بر این بهتر است مصرف گوشت‌های چرخ شده را به دلیل میزان چربی زیاد موجود در آن به حداقل برسانید.

• میوه‌ ها:

این گروه نیز با داشتن ویتامین ‌های مختلف و فیبر در تامین یک رژیم غذایی سالم به شما کمک می‌ کند. بهتر است بخاطر داشته باشید که مصرف انواع میوه‌ ها با رنگ‌ های مختلف در طول روز (مقدار آن به میزان قند خون تان بستگی دارد) توصیه می‌ شود و نباید به یک نوع میوه خاص بسنده کرد. البته میزان قند موجود در میوه‌ های مختلف، متفاوت است.

• جانشینی قند های ساده:

بیشتر بیماران دیابتی به اشتباه، براین باورند که باید مقدار برنج، نان، سیب زمینی و سایر منابع کربوهیدراتی را به حداقل برسانند. این در حالیست که تنها نکته ‌ای که در خصوص مصرف گروه نان و غلات در افراد دیابتی وجود دارد این است که این بیماران باید مصرف قند های ساده مانند برنج سفید، نان سفید، قند و شکر سفید را کاهش داده و غلات، حبوبات و نان‌ ها سبوس ‌دار را جایگزین آن کنند.
این جایگزینی به معنای حذف قندهای ساده نیست بلکه به این معناست که قندهای ساده باید کمترین میزان را در رژیم این افراد به خود اختصاص دهند. در این راستا مبحث دیگری با عنوان شمارش کربوهیدرات مطرح می ‌گردد که در مقالات آینده به آن خواهیم پرداخت.

• بازگشت لبنیات به رژیم غذایی:

لبنیات از مهم ترین ارکان یک برنامه غذایی سالم است که در بیشتر موارد میزان مصرف آن در افراد پایین‌ تر از حد توصیه شده است. شما به عنوان یک فرد دیابتی که قصد تغییر برنامه غذایی خود را دارید باید سعی کنید در طول روز حداقل دو بار از انواع مختلف لبنیات کم چرب مثل شیر، ماست، دوغ، پنیر و… استفاده کنید. (مصرف آن زیرنظر پزشک متخصص انجام شود.)

• نوشیدن آب را فراموش نکنید:

مصرف آب در بیماران دیابتی به دلیل استعداد آنان در ابتلا به بیماری‌ های کلیوی اهمیت ویژه‌ ای دارد. سعی کنید در طول روز حداقل 10-8 لیوان آب مصرف کنید.

• خداحافظی با نمکدان:

براساس تحقیقات و مطالعات انجام شده، بیماران دیابتی در ابتلا به بیماری‌ های قلبی و عروقی از جمله پرفشاری خون و بیماری ‌های کلیوی نسبت به افراد سالم مستعد تر می‌ باشند. یکی از مهم ترین راهکارها نیز کاهش مصرف نمک است که سدیم را کنترل می‌ کند. در نتیجه بهتر است مصرف نمک را تا حد ممکن کاهش داده و از مصرف خوراکی‌ های شور خودداری کنید.

• توجه به برچسب مواد غذایی:

از مهم ترین بخش های مصرف مواد غذایی خریداری شده، توجه به برچسب های غذایی روی آن هاست؛ می پرسید چطور؟ قند، چربی و نمک پنهان در موادغذایی اهمیت زیادی دارد، بنابراین توجه به برچسب مواد غذایی زمان خرید آن ها ضروری است. لازم است که مبتلایان به دیابت در هنگام خرید، مواد غذایی دارای چربی، قند و نمک کمتر (با رنگ سبز) را انتخاب کرده و از خرید محصولات دارای برچسب قرمز خودداری نمایند.

• مکمل‌ های غذایی:

یک رژیم غذایی متعادل و کامل شامل انواع مواد معدنی و ویتامین های مورد نیاز بدن بوده و فرد به مصرف هیچ گونه مکمل غذایی یا رژیمی نیازی نخواهد داشت. اگر چه در سال‌ های اخیر مکمل ‌های ویژه بیماران دیابتی به بازار عرضه شده ‌اند اما تشخیص نیاز به مکمل غذایی به خصوص در بیماران برعهده پزشک معالج و یا متخصص تغذیه می ‌باشد. به همین علت مصرف هرگونه دارو یا مکمل بدون مشورت با درمانگر خود، خودداری نمایید و جان خود را با مصرف بی رویه آن ها به خطر نیاندازید.