رژیم غذایی سالم برای رفع سوء تغذیه

رژیم غذایی سالم برای رفع سوء تغذیه | زمانی که فرد به میزان کافی مواد مغذی که مورد نیاز بدن است را دریافت نکند، دچار سوء تغذیه می شود. به عبارت دیگر سوء تغذیه هنگامی اتفاق می افتد که غذای مصرفی به اندازه کافی مواد مغذی یا انرژی لازم را نداشته باشد. در حقیقت سوء تغذیه ناشی از کمبود غذا یا رژیم غذایی ضعیف است.

سوء تغذیه می تواند منجر به تاخیر در رشد کودکان در سن رشد و یا هدر رفتن توده بدنی در سایر افراد شود. سوء تغذیه لزوما به معنای کم بودن حجم غذای مصرفی نیست، بلکه یک رژیم غذایی نامتعادل نیز منجر به سوء تغذیه شده و حتی در بعضی موارد منجر به چاقی هم می شود!

در بسیاری از نقاط دنیا، کمبود غذایی ناشی از فقدان غذا است. با این حال، در برخی از نقاط جهان، نوشیدن بیش از حد الکل موجب اختلالاتی در بدن شده و از جذب مواد مغذی توسط بدن جلوگیری می کند. سازمان بهداشت جهانی (WHO)، سوء تغذیه را تهدیدی جدی برای سلامت عمومی جهان می داند. براساس آمار منتشر شده در سطح جهانی، 45 درصد مرگ و میر کودکان زیر 5 سال را سوء تغذیه و مشکلات پیرامون آن تشکیل می دهد. اگر می خواهید درباره سوء تغذیه، علل و علائم بیشتر بدانید، خواندن این مقاله را از دست ندهید.

رژیم غذایی سالم

سوء تغذیه چیست؟

اگر بخواهیم به زبان ساده تر درباره سوء تغذیه صحبت کنیم، باید یک مثال ذکر کنیم: اگر به موتور یک وسیله نقلیه سوخت لازم نرسد، آن وسیله کار نخواهد کرد! اگر هم در سوخت مورد نیاز برای کار ناخالصی وجود داشته باشد، موتور به خوبی کار نخواهد کرد و عواقب بدی را به دنبال خواهد داشت. بدن انشان هم مانند موتور یک وسیله نقلیه، برای هر عملی نیاز به موادی دارد که حکم سوخت همان موتور است و بیشتر این مواد از راه تغذیه تامین می ‌شود.

هنگامی که عناصر لازم برای کارکرد هر قسمت بدن به میزان کافی و به خوبی تامین نشود یا نسبت‌های شان از حد نیاز بیشتر باشد، مشکلات و بیماری‌ های متعددی در روند کار بدن اخلال ایجاد می ‌کند. چاقی یا لاغری مزمن، راشیتیسم، دیابت، عقب‌ ماندگی ذهنی، کبد چرب و… همگی از یک سمت به تغذیه، به شیوه بد یا همان بدخوری و بدغذایی وصل می شود.

با این وجود، زمانی که صحبت از سوء تغذیه به میان می آید، معمولا توجهات به مصرف ناکافی و کمبود مواد غذایی لازم برای سوخت ‌و ساز یا متابولیسم معطوف می ‌شود. هر قدر این کمبود شدت گیرد، فرد مبتلا به سوء تغذیه بیشتر به سمت بیماری‌های خطرناک ‌تر، طولانی ‌تر و مزمن و ماندگار نزدیک می ‌شود که ممکن است حتی به مرگ نیز منجر شود. به گفته سازمان بهداشت جهانی، 462 میلیون نفر در سراسر جهان از سوء تغذیه رنج می برند و به دلیل رژیم غذایی نامناسب، 159 میلیون کودک در سراسر جهان دچار سوء تغذیه هستند.

بهتر است بدانید که سوء تغذیه در دوران کودکی می تواند نه تنها به مشکلات سلامتی دراز مدت بلکه به چالش های آموزشی و فرصت های محدود کار در آینده منجر شود. علاوه بر این سوء تغذیه بر روند درمان بیماری ها نیز تاثیرگذار است. همچنین سوء تغذیه سبب می شود که بهبودی زخم ها و بیماری ها را کند شده و بیماری هایی مانند سرخک، پنومونی، مالاریا و اسهال را پیچیده تر و سخت تر شوند.

رژیم غذایی سالم

علائم سوء تغذیه

علائم و نشانه های کمبود غذایی عبارتند از:

• عدم اشتها و علاقه به غذا یا نوشیدنی
• ناتوانی در تمرکز
• احساس سردی همیشگی خستگی و تحریک پذیری
• از دست دادن چربی، توده عضلانی و بافت بدن
• افزایش زمان بهبودی زخم
• خطر بیشتر عوارض پس از جراحی
• مستعد برای بیمار شدن و طولانی شدن مدت درمان
• افسردگی
• کاهش میل جنسی و مشکلات باروری

هنگامی که سوء تغذیه شدت می یابد، مشکلاتی که ذکر شد به نوعی افزایش یافته و شدید تر می شوند، از جمله این مشکلات عبارتند از:

• تنفس دشوار است
• گونه ها توخالی شده و چشم ها گود می شوند، چرا که چربی بدن از بین می رود
• ممکن است پوست نازک، خشک، غیر الاستیک، رنگ پریده و سرد باشد.
• موهای خشک و ضعیف می شوند و ریزش مو افزایش می یابد.
• در نهایت، ممکن است نارسایی تنفسی و نارسایی قلبی به وجود آید.

علل ایجاد سوء تغذیه

سوء تغذیه می تواند از شرایط مختلف پزشکی و محیطی منجر شود که برخی از آن ها عبارتند از:

1. رژیم غذایی نامناسب: اگر فردی غذای کافی مصرف نکند یا غذایی که مصرف می‌ کند مواد مغذی موردنیاز بدنش را تامین نکند، دچار سوء تغذیه می شود. رژیم غذایی نامناسب علل مختلفی دارد؛ برای مثال اگر فرد در اثر بیماری دچار دیسفاژی (سختی در بلع) شود یا در حال بهبود از بیماری باشد، ممکن است نتواند مواد مغذی مورد نیازش را دریافت کند. کارشناسان من و رژیم می توانند با ارائه یک رژیم غذایی سالم به شما از بروز احتمالی سوء تغذیه، جلوگیری کنند. تنها کافیست اطلاعات اولیه خود را وارد سایت کرده سپس برنامه غذایی مناسب با خود را دریافت نمایید.
2. مشکلات سلامت روانی: عادات تغذیه ‌ای برخی افرادی که به بیماری‌ های روانی مانند افسردگی مبتلا می ‌شوند، تغییر می ‌کند و موجب سوء تغذیه می‌ شود. حتی ممکن است افرادی که به پرخوری عصبی مبتلا هستند نیز دچار سوء تغذیه شوند چرا که غذا را به‌ اندازه‌ ی کافی نمی ‌جوند.
3. مشکلات اجتماعی و تحرک: کسانی که به تنهایی زندگی می کنند بیشتر در معرض خطر سوء تغذیه هستند. برخی افراد پول کافی برای تهیه غذا ندارند و برخی دیگر نیز مهارت های آشپزی محدودی دارند و به همین دلیل با خوردن غذاهای نامناسب مبتلا به سوء تغذیه می شوند.
4. اختلالات گوارشی و معده: اگر بدن مواد مغذی را به طور موثری جذب نکند حتی یک رژیم غذایی سالم نیز منجر به سوء تغذیه می شود. افراد مبتلا به بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو نیاز به بخشی از روده کوچک دارند تا بتوانند مواد مغذی را جذب کنند.
5. الکل: کالری الکل بسیار زیاد است، بنابراین حتی در زمان گرسنگی فرد احساس گرسنگی نمی کند و در نتیجه مواد مغذی لازم به بدن فرد نمی رسد و در طولانی مدت فرد دچار سوء تغذیه می شود. همچنین اعتیاد به الکل می تواند منجر به آسیب به پانکراس و کبد شود و جذب مواد مغذی و ویتامین ها با اختلال مواجه شوند.
6. فقدان تغذیه با شیر مادر: فقدان تغذیه با شیر مادر، می تواند به سوء تغذیه در نوزادان و کودکان منجر شود.

علل سوء تغذیه در کشورهای فقیرتر

کمبود غذا

کمبود غذا در کشورهای فقیرتر و در حال توسعه‌، نقش مهمی را در سوء تغذیه اجرا می کند. این سوء تغذیه بیشتر ناشی از ضعف تکنولوژی‌ هایی مانند کودهای نیتروژن، آفت‌ کش‌ ها و آبیاری برای افزایش راندمان در کشاورزی مدرن است. کمبود غذا یکی از عوامل مهم سوء تغذیه در بسیاری از نقاط جهان است.

قیمت و توزیع مواد غذایی

براساس اعلام فائو (سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد) حدود ۸۰ درصد کودکانی که به سوء تغذیه دچارند در کشورهای در حال توسعه‌ ای زندگی می‌کنند که تولید مازاد غذا دارند. بعضی از اقتصاد دانان پیشرو در این باره می‌ گویند قیمت بالای غذا و اشکالاتی در سیستم توزیع، نقش مهمی در کمبود غذا دارد

عدم تغذیه نوزاد با شیر مادر

متخصصان معتقدند که کاهش تغذیه با شیر مادر خصوصا در کشورهای در حال توسعه موجب سوء تغذیه در نوزادان و کودکان خواهد شد. در بعضی از نقاط دنیا هنوز مادران بر این باورند که تغذیه کودک با شیر خشک، بهتر از تغذیه با شیر مادر است. علت دیگر عدم تغذیه با شیر مادر در بعضی از کشورهای در حال توسعه این است که مادران نحوه ‌ی درست شیر دادن به نوزادان را نمی ‌دانند و در زمان تغذیه‌ ی نوزاد، احساس درد و ناراحتی می ‌کنند.

عوامل خطر زای سوء تغذیه در کشور های توسعه یافته

متاسفانه در برخی نقاط دنیا، سوء تغذیه دراز مدت و گسترده می تواند ناشی از فقدان غذا باشد. در کشورهای ثروتمندتر، افرادی که بیشترین خطر سوء تغذیه را دارند عبارتند از:

• افراد مسن، به ویژه کسانی که در بستر بیماری هستند و یا قادر به خوردن غذا نیستند.
• افرادی که از نظر اجتماعی منزوی هستند.
• افرادی که مواد مغذی را جذب نمی کنند.
• افرادی که درآمد کم دارند
• افراد مبتلا به اختلالات خوردن مزمن، مانند بولیمیایی یا بی اشتهایی عصبی.
• افرادی که از یک بیماری یا وضعیت جدی رنج می برند.

بیمارانی که از سوء تغذیه ‌ی شدید رنج می‌ برند و نمی ‌توانند مواد مغذی موردنیاز خود را از طریق خوردن و آشامیدن دریافت کنند، باید مواد مغذی را به‌ صورت غیرخوراکی دریافت کنند. در این بخش وضعیت بهبود بیمار باید به‌ دقت مورد بررسی قرار بگیرد و در صورت لزوم مورد بازنگری قرار بگیرد تا اطمینان حاصل شود که فرد، مواد مغذی مورد نیازش را دریافت می‌ کند.

یک متخصص تغذیه یا یک پزشک، با بیمار درمورد غذاها و نوشیدنی ‌هایی که باید مصرف کند، تبادل نظر می ‌کند و با توجه به آن مکالمه، غذاهای سالمی را برای بیمار در نظر می ‌گیرد. هدف از ارائه برنامه غذایی این است که بیمار حتما مواد غذایی سالم و مغذی دریافت کند.
پزشک یا متخصص تغذیه‌ باید مطمئن شود بیمار از کربوهیدرات‌ ها، پروتئین ‌ها، چربی ‌ها و لبنیات، کالری کافی دریافت کند. در کنار تمام این ها باید مواد معدنی و ویتامین‌ ها نیز به بدن بیمار برسد. اما زمانی که بیمار نتواند مواد مغذی موردنیاز خود را از غذاهای مصرفی‌ اش دریافت کند، باید از مکمل های غذایی استفاده کند. برای درمانِ بیمار، مصرف ۲۵۰ تا ۶۰۰ کیلو کالری بیشتر از نیاز عادی فرد توصیه می ‌شود. سایت من و رژیم با پشتیبانی آنلاین خود می تواند همیشه و در هر کجا همراه شما باشد و به پرسش های شما درباره این رژیم غذایی پاسخ دهد.