کمبود ویتامین  B1 و دست و پنجه نرم کردن با هزاران مشکل

کمبود ویتامین  B1 و دست و پنجه نرم کردن با هزاران مشکل

کمبود ویتامین  B1 و دست و پنجه نرم کردن با هزاران مشکل | یکی از زیرمجموعه های ویتامین B که محلول در آب نیز می باشد، ویتامین B1 یا تیامین است که توسط بدن ذخیره و تولید نمی شود. همین عاملیست که سبب می شود بسیاری از افراد با کمبود آن مواجه شوند، چرا که می بایست آن را به میزان کافی توسط مصرف مواد غذایی مفید و دارای ویتامین B1 ذخیره کنند. بهتر است بدانید که ویتامین B1 نقش بسیار گسترده ای در بدن دارد. از جمله اصلی ترین وظایف آن می توان به جذب مواد غذایی و تبدیل آن ها به انرژی اشاره نمود.

اما همان طور که گفته شد بسیاری از افراد با کمبود این نوع ویتامین مواجه هستند و اغلب نمی دانند که با چه مشکلات متعددی مواجه می شوند، مشکلاتی مثل انواع بیماری های گوارشی، پرخوری و کم اشتهایی و … . اما سوال اصلی این جا به وجود می آید، این که چطور می توان ویتامین B1 را وارد بدن کرد و از کمبود آن جلوگیری کرد. برای اطلاع از این مورد بهتر است تا پایان این مقاله همراه ما، کارشناسان من و رژیم باشید. در ادامه به شما خواهیم گفت که چطور به کمک یک رژیم غذایی کامل و سالم می توانید این نوع ویتامین مهم را دریافت و ذخیره کنید.

ویتامین B1 در بدن چه وظایفی دارد؟

در ابتدای مطلب به این موضوع اشاره شد که خانواده ویتامین B محلول در آب هستند. ویتامین B1 نیز از این طریق نقش مهمی در تنفس سلولی دارد و به سوخت ‌و ساز مواد مغذی از قبیل پروتئین، چربی و به ویژه کربوهیدرات‌ ها کمک می ‌کند؛ به همین دلیل هم نقش پررنگ و بسزایی در تامین انرژی دارد. شاید برای تان جالب باشد که بدانید، این نوع ویتامین به ویتامین ضد استرس نیز معروف است چرا که دریافت متعادل آن به بالا بردن ایمنی بدن منجر می ‌شود که در پی آن به کاهش استرس‌ ها نیز کمک می ‌کند. در واقع اگر کمبود ویتامین B نداشته باشید به راحتی می توانید در موقعیت های پراسترس قرار گرفته و با موفقیت از آن ها خارج شوید.

ویتامین B1 آن چنان مهم است که با عدم دریافت آن در طول سه هفته، به از دست دادن بسیاری از ویتامین‌ ها منجر می ‌شود که بیماری بری بری را نیز ایجاد خواهد کرد. تیامین برای جذب و هضم مواد غذایی و تبدیل آن ها به انرژی کمک بزرگی می کند. بسیاری از آنزیم‌ های دستگاه گوارشی وظیفه تجزیه مواد غذایی را بر عهده دارند که برای این کار نیازمند ویتامین B1 هستند. نبود یا کمبود این ویتامین موجب بروز مشکلات گوارشی مانند بی اشتهایی، مشکل در هضم غذا و مواردی دیگر می‌ شود. همچنین ویتامین B1 وظیفه دارد که به عنوان کمک کننده برای انتقال پیام‌ های عصبی بین سلول ‌های اعصاب مرکزی، حافظه و عملکرد ذهن ایفای نقش کند. همچنین لازم به ذکر است که نبود یا کمبود آن باعث مشکلاتی روانی مانند افسردگی، فراموشی یا اضطراب خواهد شد.

در ذیل برخی از اثرات ویتامین B1 در بدن را به صورت خلاصه مشاهده می کنید:

• • • هضم کربوهیدرات‌ ها
    • نقش به سزا در عملکرد عضلات
    • موثر در فعالیت ‌های سلول‌ های عصبی
    • برطرف کننده حالت تهوع در تمام مسافرت ‌ها، حتی مسافرت ‌های دریایی
    • جریان الکترولیتی در بیرون و درون سلول ‌های عضلانی و عصبی
    • گوارش بهتر و هضم غذا
    • ضد بیماری عصب و ورم عصب
    • کمک به رشد بدن
    • بهبود روحیه
    • بهبود سیستم عصبی و عملکرد قلب
    • سالم و جوان ماندن پوست

کمبود تیامین یا ویتامین B1 چه عوارضی را به همراه دارد؟

بی اشتهایی در افراد

شاید بهتر باشد که بدانید بدن فرمان هایی مثل سیری، گرسنگی، تشنگی و …. را از ناحیه ی هیپوتالاموس مغز دریافت می کند، اما ویتامین B1 کجای این اتفاق است؟ ویتامین B1 نقش بسیار موثری در کارکرد مغز دارد، با کمبود آن در بدن ممکن است فرد دچار کم اشتهایی شود، چرا که این کمبود (یعنی کمبود تیامین) در بدن می تواند موجب اختلال در قسمت هیپوتالاموس مغز شود. برای مثال با این که شما هیچ نوع غذایی مصرف نکرده اید، احساس سیری می کنید و میلی به صرف هیچ نوع غذایی ندارید.

داشتن احساس خستگی

پیش تر هم گفته شد که وظیفه ی اصلی ویتامین B1  در بدن تبدیل کربوهیدرات، چربی، قندها و …. به انرژی مورد نیاز بدن می باشد، به همین دلیل هم کاملا طبیعی است که با کمبود این نوع ویتامین در بدن، فرد احساس خستگی بیشتری کند. البته این شدت در هر فرد به میزان کمبود تیامین در بدنش بستگی دارد و شامل خستگی های جزئی تا خستگی های مفرط در افراد می شود اما به طور معمول چون خستگی افراد می تواند ناشی از عوامل مختلف باشد، تشخیص خستگی ناشی از کمبود تیامین کار بسیار سختی است و به همین سادگی نمی توان خستگی را به کمبود ویتامین B1 ربط داد.

زود رنج شدن

با توجه به تحقیقات و مطالعات صورت گرفته توسط دانشمندان، درباره کودکان مبتلا به بیماری بری بری که به نوعی از سوء تغذیه های شدید ناشی از کمبود ویتامین B1است، این طور نتیجه گیری شده که کمبود این نوع ویتامین مهم در افراد حتی از همان روزهای اول منجر به زود رنج شدن فرد، ناراحت شدن سریع او و ایجاد احساساتی مثل نگرانی و کلافگی در فرد می شود.

واکنش های غیر ارادی دچار اختلال می شود

با کمبود وتیامین در بدن به خصوص در کودکان، سیستم عصبی تحت تاثیر قرار گرفته و اختلالاتی در عصب های حرکتی بدن به وجود می آید. بروز این اختلال منجر به از بین رفتن واکنش های غیر ارادی بدن به خصوص در نواحی زانو، مچ پا و عظه های سه سر می شود و در طولانی مدت نیز موجب بروز اختلال در هماهنگی و تناسب میان اعضای مختلف بدن می شود و فرد را در انجام دادن فعالیت های عادی مانند راه رفتن با مشکل مواجه می کند.

خواب رفتگی های مداوم دست و پا

سلامت عصب های پیرامونی بدن به شدت تحت تاثیر ویتامین B1 می باشد. این عصب ها متعلق به قسمتی از دستگاه عصبی بدن می باشند که بیرون از مغز و نخاع قرار دارند و موظفند که کارکرد های مربوط به دست و پا را انجام دهند و با توجه به تاثیر تیامین بر این عصب ها، کمبود ویتامین B1 در بدن، این بخش را نیز تحت تاثیر قرار می دهد که اغلب به صورت علائمی مانند سوزش، تیر کشیدن و مور مور شدن و خواب رفتن دست و پا که در پزشکی به آن پارستزی(Paresthesia )  گفته می شود، خود را نشان می دهد.

داشتن احساس ضعف در عضلات

داشتن احساس ضعف در عضلات یکی از مشکلاتی است که ممکن است هر فرد در طول زندگی به آن دچار شود اما باید به این نکته توجه کرد که ضعف عضلانی بدون دلیل آن هم به صورت مداوم می تواند یکی از دلایل کمبود تیامین یا همان B1 در بدن باشد؛ چرا که تحقیقات این طور نشان می دهد که اضافه کردن غذاهای حاوی ویتامین B1 به برنامه غذایی بیمارانی که دچار ضعف عضلانی بوده اند توانسته به خوبی این مشکل را بهبود ببخشد.

ضعیف شدن چشم ها

تیامین به خوبی می تواند بر روی چشم ها اثر بگذارد و از بروز مشکلاتی مثل تاری دید و ضعیف شدن چشم ها و آب مروارید جلوگیری کند؛ به همین دلیل هم کمبود ویتامین B1 می تواند موجب بروز مشکلاتی در چشم، از جمله تاری دید شود به این صورت که کمبود آن منجر به ورم کردن عصب بینایی و در نتیجه ملتهب شدن عصب محیطی بینایی می شود که در اصطلاح پزشکی نوروپاتی نامیده می شود و در دراز مدت می تواند باعث نابینایی فرد نیز شود.

ایجاد تنگی نفس و اختلال در قلب

با افزایش و کاهش ضربان قلب مشکلاتی مانند احساس گیجی و خستگی مفرط، بالا رفتن احتمال از هوش رفتن، ایجاد تنگی نفس و حتی نارسایی های قلبی به وجود می آید که نارسایی قلبی خود می تواند منجر به آب آوردن ریه و مشکل شدن تنفس شود. اما نکته مهم این جاست، کمبود ویتامین B1 عامل موثر در کاهش یا افزایش ضربان قلب و بروز چنین مشکلاتی است. البته این که ممکن است تنگی نفس دلایل مختلفی داشته باشد، کاملا صحیح است و نمی توان همیشه آن را یکی از علت های کمبود تیامین در بدن دانست.

آشفتگی روان و هذیان گویی

از دیگر عوارض خطرناک کمبود بیش از اندازه ویتامین B1 که معمولا بیشتر در افرادی که نوشیدنی های الکلی مصرف می کنند و یا کهولت سن دارند اتفاق می افتد، مبتلا شدن فرد به سندروم ورنیکه -کورساکوف است که به طور مستقیم حافظه کوتاه مدت فرد را تحت تاثیر قرار می دهد و منجر به بروز آشفتگی روان، گیجی، از دست دادن حافظه و توهم در فرد می شود.

چه مواد غذایی حاوی ویتامین B1 است؟

همه انسان ها در هر گروه سنی نیاز دارند که به طور مداوم به تامین ویتامین B1 بدنشان بپردازند چرا که این ویتامین در بدن ذخیره نمی شود. در حقیقت ویتامین B1 می بایستی بخشی از رژیم غذایی روزانه هرفردی باشد. به همین دلیل هم در ادامه به معرفی مواد خوراکی می پردازیم که به مقدار کافی حاوی این ویتامین مفید هستند:
غلظت بالا ویتامین B1 در لایه های بیرونی و جوانه های غلات، سبوس برنج و سایر غلات با سبوس کامل، جو و همچنین در آجیل و مغزها مانند پسته، بادام، گردو، فندق وجود دارد.

• • • • • گوشت قرمز، گوشت ماهی و غلات منبع خوبی برای ویتامین B1 هستند.
        • میوه ها و سبزیجاتی مثل کاهو، هویج، اسفناج ،کلم ، گل کلم، پرتقال، انواع خربزه به ویژه گرمک، سیب زمینی، مارچوبه و کلم می باشد.
        • از دیگر مواد غذایی سرشار از ویتامین B1 می توان به حبوبات به خصوص عدس و لوبیا، تخم مرغ و شیر اشاره کرد.

همچنین یادتان باشد که ویتامین B1 محلول در آب بوده و به همین دلیل پخت و پز مواد حاوی این ویتامین موجب کاهش ارزش غذایی آن ها می شود. شاید برای تان جالب باشد که بدانید برنج سفید که غنی نیست، تنها یک دهم تیامین موجود در برنج قهوه ای دارد. از دیگر دلایل عدم جذب تیامین در بدن هم می توان به مصرف الکل اشاره کرد. در این شرایط و با مصرف بی شاز اندازه الکل، این ویتامین در بدن ذخیره نمی شود، به همین دلیل توصیه می شود که از مصرف مشروبات الکلی به شدت بپرهیزید.

من و رژیم شما را از خطرات کمبود ویتامین B1 دور نگه می دارد

همان طور که در بخش اول مطلب هم گفته شد، باید برای جلوگیری از کمبود ویتامین B1 به مصرف مواد غذایی روی بیاورید که به میزان کافی این ویتامین مهم را به بدن شما وارد کنند. برای این کار هم تنها کافیست از یک رژیم غذایی سالم پیروی کنید؛ رژیم غذایی که شامل مواد غذایی حاوی تیامین باشد، مثل سبوس برنج و گندم، بادام زمینی، شیر و لبنیات، سبزیجات، نخود، لوبیا، گوشت و تخم مرغ و … .

کارشناسان من و رژیم با طراحی یک سایت ارائه رژیم غذایی آنلاین می توانند به خوبی به شما کمک کرده تا به راحتی با ورود و ثبت نام در این سایت یک رژیم غذایی مناسب دریافت کرده و با اجرای آن به میزان کافی انواع ویتامین های موردنیاز از جمله ویتامین B1 را وارد بدن تان کنید. شما با پیروی از چنین برنامه های غذایی دیگر نیازی نیست نگران عوارض ناشی از کمبود تیامین باشید.